พิพิธภัณฑสถานแห่งชาตินครศรีธรรมราช ตั้งอยู่ตรงข้ามกับวัดสวนหลวง ถนนราชดำเนิน ต.ในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช จัดแสดงโบราณวัตถุที่ค้นพบใน 4 จังหวัดภาคใต้ ได้แก่ ชุมพร สุราษฎร์ธานี นครศรีธรรมราช และพัทลุง มีโบราณวัตถุที่สำคัญมากมาย เช่น พนักกันยาเรือพระที่นั่ง หน้าบันไม้จำหลัก ภาชนะดินเผาทรงหม้อสามขาสมัยก่อนประวัติศาสตร์ ยุคหินใหม่ อายุราว 4,000-2,000 ปี กลองมโหระทึกสำริด เป็นกลองมโหระทึกใบใหญ่ที่สุดเท่าที่พบในภาคใต้ พระศิวนาฏราชสำริด เป็นต้น
พิพิธภัณฑสถานแห่งชาตินครศรีธรรมราช สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ.2514 สำหรับตัวอาคารเป็นทรงไทย 2 ชั้นภายนอกร่มรื่นด้วยต้นไม้ใหญ่ภายในอาคารจัดแสดงโบราณวัตถุที่พบในจังหวัดนครศรีธรรมราช และจังหวัดใกล้เคียง โบราณวัตถุสมัยก่อนประวัติศาสตร์ ศิลปะตั้งแต่สมัยทวารวดีถึงสมัยรัตนโกสินทร์ นอกจากนี้ยังมี เครื่องถ้วยจีน เครื่องสังคโลก เงินตราสมัยต่างๆ และศิลปะพื้นบ้านของภาคใต้ เป็นต้น และยังเก็บรักษามรดกดีเด่นของจังหวัดนครศรีธรรมราช ได้แก่ พนักกันยาเรือพระที่นั่ง ทำด้วยแผ่นเงินขนาดใหญ่ถมทองอย่างสวยงามถือเป็นงานถมทองชิ้นเยี่ยมที่สุดและใหญ่ที่สุดในจังหวัดนครศรีธรรมราช งานที่จัดแสดงโชว์ ประเภทงานแกะสลัก คือ รากไม้แก้ว แกะสลักเป็นรูปสัตว์กว่าร้อยชนิด ฝีมือของ นายอ่ำ ศรีสัมพุทธได้รับรางวัลที่ 1 ประเภทงานแกะสลักของจังหวัดในงานเดือนสิบ
เมื่อวันที่ 26 สิงหาคม พ.ศ.2517 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชดำเนิน พร้อมด้วยสมเด็จพระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้าสิรินธรเทพรัตนราชสุดา กิติวัฒนาดุลยโสภาคย์ และสมเด็จพระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้าจุฬาภรณ์วลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี ทรงประกอบพิธีเปิดพิพิธภัณฑสถานแห่งชาตินครศรีธรรมราช นับเป็นพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติในภูมิภาคแห่งที่ 6 ที่ทรงประกอบพิธีเปิด (แห่งแรกคือพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เจ้าสามพระยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา)พิพิธภัณฑสถานแห่งชาตินี้ เป็นพิพิธภัณฑสถานประเภทศิลปะโบราณคดี |
