วัดบ้านดี หรือวัดกะดี ตั้งอยู่หมู่ที่  3 ตำบลบาราโหม อำเภอเมือง จังหวัดปัตตานี เป็นวัดเก่าแก่ร่วมสมัยอยุทธยา สร้างขึ้นในสมัย สุลต่านมูซัฟฟัร ชาห์ เป็นเจ้าเมืองปัตตานี การสร้างวัดบ้านดีมีมูลเหตุเนื่องจาก สุลต่านมูซัฟฟัร ชาห์  ได้ไปเยือนอยุทธยาเพื่อสร้างสัมพันธไมตรีในสมัยนั้น คือ พระมหาจักพรรดิ  หลังจากพำนักอยู่ที่อยุทธยาเป็นเวลา 2 เดือน จึงเดือนทางกลับมายังปัตตานี ในการเดินทางกลับนี้พระเจ้าแผ่นดินสยามได้มอบชาวหฃพม่าและชาวลาวในกรุงศ..

...อ่านต่อ...

ปาแจกาปาล คือ บริเวณที่เคยพบสมอเรือที่จมอยู่ใต้น้ำ เนื่องจากมีเรือจมอยู่ใต้พื้นทะเลอ่าวปัตตานี ห่างจากชายฝั่งบ้านตันหยงลุโละ ประมาณ 1 กิโลเมตร บริเวณดังกล่าวเดิมเคยเป็นร่องน้ำลึกที่เรือขนาดใหญ่สามารถนำมาจอดทอดสมอใกล้ชายฝั่ง ก่อนที่จะขนถ่ายสินค้าลงเรือเล็กมายังท่าเรือของเมืองปัตตานีตามจุดต่างๆ ต่อไป ชาวตันหยงลุโละทราบข้อมูลเรื่องจุดเรือจมมาเป็นเวลานานแล้ว โดยบอกเล่าถ่ายทอดกันต่อๆ มาหลายชั่วอายุคน อ่าวปัตตานีเกี่ยวข้องกับการค้าขายทางทะเลมาเป็นเวลา..

...อ่านต่อ...

แหล่งเตาเผาเครื่องถ้วยบ้านดี ตั้งอยู่หมู่ที่ 3 บ้านดี ตำบลบาราโหม บริเวณที่พบอยู่ริมคลองบ้านดีใกล้กับสะพานบ้านดีในปัจจุบัน เตาเผาที่พบยุในสภาพไม่สมบูรณ์เนื่องจากถูกทิ้งร้างมาเป็นเวลานาน บางบริเวณมีการปรับพื้นที่ เพื่อทำเกษตรกรรมและทำนากุ้ง ปัจจุบันยังไม่มีการขุดแต่งบูรณะ ทำให้สภาพเตาเสื่อมโทรมไปตามกาลเวลา ผลการสำรวจของนักวิชาการจากกรมศิลปากรและนักวิชาการของมหาวิทยาลัยสงขลานคริทร์ เมื่อ พ.ศ.2536 พบว่า บ้านดีเป็นแหล่งเตาเผาขนากใหญ่ ประกอบด้วยหลายก..

...อ่านต่อ...

บ่อแชะดาโอะ หรือ ชัยค ดาวูด อัล ฟาฎอนี เป็นนักปราชญ์อิสลาม หรือ อูลามะอุ ชาวเมืองปัตตานีที่มีชื่อเสียงมากในคริสต์ศตวรรษที่ 19 มีประสฃวัติชีวิตอยู่ระหว่าง พ.ศ.2312-2417 (ค.ศ.1769-1847) ชาวบ้านเรียกชื่อของเขาสั้นๆ ว่า ชัยค ดาวูด หรือแชะดาโอ๊ะ ฃื่อเต็มของเขาคือ ชัยค ดาวูค บิน อับดุลลอฮ อัล ฟาฎอนี ถิ่นกำเนิดของเขาคือ กรือเซะ แห่งเมืองปัตตานี ปัจจุบันสถานที่ที่เคยเป็นที่ตั้งบ้านเรือนของท่านอยู่ในหมู่ที่ 2 ตำบลบาราโหม อำเภอเมือง จังหวัดปัตตานี สิ่งที่..

...อ่านต่อ...

พื้นที่ใกล้ชายทะเลทางทิศเหนือของตำบลตันหยงลุโละต่อกับตำบลบานา ปัจจุบันเป็นพื้นที่ลุ่มต่ำกว้างขวางกว่าบริเวณอื่นๆ สามารถใช้ทำนาข้าวได้ในฤดูฝน ผู้สูงอายุเรียกบริเวณดังกล่าวว่า "กาแลเบอลันดา" หรือท่าเรือฮอลันดา บางคนเรียกว่า "คลองดัตซ์" ทางทิศใต้ของคลองดังกล่าวสามารถเชื่อมต่อไปยังที่ตั้งคลังสินค้าของชาวต่างประเทศในตัวเมือง ซึ่งอยู่นอกพระราชวัง ตรงข้ามกับประตูวังด้านตะวันตก คอลงดัตซ์กลับคลังสินค้าสามารถเชื่อมต่อด้วยคลองเล็กๆ ซึ่งขุดขึ้นเพื่อนการขนส่..

...อ่านต่อ...

หน้าพระลาน ตั้งอยู่หน้าพระราชวังตรงข้ามกับประตูใหญใกล้มัสยิดกรือเซะ เป็นบริเวณลานกว้าง สำหรับจัดพิธีการสำคัญของเมือง ขณะเดียวกันก็เป็นสมรภูมิสงครามหลายครั้ง เมื่อมีการสู้รบกับกองทัพจากเมืองอื่นๆ เช่น กรณีสงครามยามาดา เมื่อปี พ.ศ. 2173 "ยามาดา" หรือออกญาเสนาภิมุข มีชื่อเต็มว่า "Yamada Nizaemonmojo Nagamasa" เป็นขุนนางญี่ปุ่นสมัยอยุธยา ได้เป็นเจ้าเมืองนครศรีธรรมราช ในปี พ.ศ.2172 ต่อมาในปี พ.ศ. 2173 ได้นำกำลังมาปราบปรามเมืองปัตตานี แตี่ได้รับบาดเจ็..

...อ่านต่อ...

ชุมชนท่องเที่ยวทรายขาว เป็นชุมชนที่มีความเข้มแข็งในการส่งเสริมการท่องเที่ยว และเป็นชุมชนที่มีความโดดเด่นด้านการบริหารจัดการเชิงคุณภาพ ซึ่งได้รับรางวัลชุมชนดีเด่นด้านการท่องเที่ยว (Tourism Award 2007) มีกิจกรรมท่องเที่ยวที่น่าสนใจในชุมชนที่ให้บริการนักท่องเที่ยว ได้แก่ กิจกรรมเดินป่า พิชิตยอดเข้าสันกาลาคีรี กิจกรรมนั่งรถจิ๊ปชมสวนชิมผลไม้ เยี่ยมชมภูมิปัญญาท้องถิ่นและวิถีชีวิตที่เรียบง่ายของบ้านทรายขาว ที่เต็มเปี่ยมไปด้วยอัธยาศัยไมตรี สำหรับกลุ่มสิน..

...อ่านต่อ...

สุสานโต๊ะเคี่ยม ตั้งอยู่หมู่ที่ 2 ตำบลตันหยงลุโละ อำเภอเมิองปัตตานี ชาวตันหยงลุโละ เรียก ลิ้มโต๊ะเคี่ยมว่า โต๊ะอาโก๊ะ หรือโต๊ะเคียน สุสานดังกล่าวอยู่ในชุมชนร่วมกันสุสานของมุสลิมคนอื่นๆ เป็นเวลายาว นานกว่า 400 ปี สถานที่ฝังศพลิ้มโต๊ะเคี่ยม อยู่ริมอ่าวปัตตานีใกล้กับสุสานชาวจีนในทะเล ชื่ออ่าวปัตตานี บริเววณดังกล่าวปรากฎในจดหมายเหตุราช วงศ์เหม็ง เรียกว่า "อ่าวต้าวเฉียน" ตามชื่อของเต้าเฉียน หรือหลินต้าวเฉียน (ลิ้มโต๊ะเคี่ยม) วีรบุรุษชาวจีนจากเมืองเฉว..

...อ่านต่อ...

สุสานโต๊ะปาไซ ตั้งอยู่หมู่ที่ 5 บ้านแบรอจือแร ตำบลตะลุโบะ อำเภอเมือง จังหวัดปัตตานี "โต๊ะปาไซ" เป็นนามของ ชัยคฺ ซาอิด มุสลิมจากเมืองปาไซ เกาะสุมาตรา ที่เข้ามาตั้งถิ่นฐานในเมืองปัตตานี ในช่วงต้นพุทธศตวรรษที่ 21 ชัยคฺ ซาอิด เป็นชาวอาหรับเยเมน มีความรู้ทางด้านการแพทย์และการศาสนาอิสลาม ท่านเดินทางมายังแผ่นดินมลายูครั้งแรก มีถิ่นฐานพำนักที่เมืองปาไซ (Pasai) เกาะสุมาตรา ซึ่งขณะนั้นชาวปาไซเข้ารับนับถือศาสนาอิสลามแล้ว ขฑฃณะที่ประชากรส่วนใหญ่บนเกาะสุมาต..

...อ่านต่อ...

ตั้งอยู่เลขที่ 123 บ้านห้วยเงาะ ถนนเพชรเกษม หมู่ที่ 5 ตำบลทุ่งพลา อำเภอโคกโพธิ์ จังหวัดปัตตานี สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย พื้นที่ตั้งวัดเป็นที่ราบสูงมีบ้านเรือนประชาชนโดยรอบ สำหรับปูชนียวัตถุมีประธานในอุโบสถเป็นพระพุทธชินราชจำลอง , พระพุทธรูปยืนทรงเครื่ือง และพระพุทธรูปอื่นๆ อีกประมาณ 20 องค์ ประดิษฐานอยู่ในวิหาร วัดอรัญวาสิการาม ได้สร้างขึ้นเป็นวัดเมื่อ พ.ศ.2200 เดิมมีนามว่า "วัดห้วยเงาะ"..

...อ่านต่อ...