พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านวัดมูลเหล็ก ตั้งอยู่ในวัดมูลเหล็ก ตำบลท่าฉาง อำเภอท่าฉาง จังหวัดสุราษฎร์ธานี ก่อตั้งเมื่อ พ.ศ.๒๕๑๘ โดยพระครูสุกิตติธรรมคุณ เจ้าอาวาสวัดมูลเหล็ก เก็บสะสมสิ่งของที่ได้รับตกทอดมาจากอดีตเจ้าอาวาส เก็บสะสมด้วยตนเองและมีส่วนหนึ่งผู้มีจิตศรัทธาได้มาบริจาค สิ่งของเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ ระยะแรกใช้กุฎิเจ้าอาวาสวัดมูลเหล็กเป็นพิพิธภัณฑ์ชั่วคราว แสดงสิ่งของเกี่ยวกับตู้โบราณ พระพุทธรูป ถาดทองเหลือง และเครื่องถ้วยชาม เป็นต้น พ.ศ.๒๕๕๑ พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านวัดมูลเหล็กได้เข้าร่วมโครงการวัฒนธรรมไทยสายใยชุมชน ของสำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดสุราษฎร์ธานี โดยคณะกรรมการฯขออนุญาตใช้อาคารโรงฉันเก่าสร้างอาคารจาก เจ้าอาวาส วัดมูลเหล็ก ซึ่งมีผู้ริเริ่ม คือ นายนิรัติ นาคชาตรี ประธานชมรมผู้สูงอายุโรงพยาบาลท่าฉาง พ.ต.ท.ชวรวย ฉิมเรศ ประธานสภาวัฒนธรรมอำเภอท่าฉาง และนางมาลา ชื่นวิเศษ นักวิชาการวัฒนธรรมชำนาญการ ซึ่งมาปฏิบัติงานประจำอำเภอท่าฉาง และเครือข่ายวัฒนธรรมในทุกตำบล ในการเข้าร่วมโครงการดังกล่าว ชาวท่าฉางที่อยู่ในพื้นที่และในต่างจังหวัดได้ร่วมมือร่วมใจกันบริจาคสิ่งของและเงินบริจาคโดยการจัดงานกฐินและผ้าป่าสามัคคีหลายครั้งทุกปี เงินที่ได้รับบริจาคได้นำมาปรับปรุงอาคารโรงฉันเก่าจากเดิมอาคารไม้ชั้นเดียว โดยไม่ได้รับเงินงบประมาณจากทางราชการ คณะกรรมการใช้เงินบริจาค ปรับปรุงซ่อมแซมมาเรื่อยๆ จนเป็นอาคารไม้ ๒ ชั้น ในปัจจุบัน พ.ศ.๒๕๕๔ นายนิรัติ นาคชาตรี ประธานโครงการวัฒนธรรมไทยสายใยชุมชนวัดมูลเหล็ก เสนอขอสนับสนุนโครงการจากกระทรวงวัฒนธรรม ซึ่งได้รับการแนะนำให้เสนอโครงการของบประมาณสนับสนุนจาก งบพัฒนาจังหวัดฯ พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านวัดมูลเหล็กจึงได้รับงบประมาณในการปรับปรุงอาคาร ในปี ๒๕๕๕ การจัดแสดงภายในอาคารพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านวัดมูลเหล็ก จัดแสดงตู้โบราณ พระพุทธรูป ถาดทองเหลือง เครื่องแก้ว เครื่องถ้วยชาม ผ้าทอลายโบราณ และเครื่องมือในการประกอบอาชีพ ฯลฯ โดยแบ่งเป็น ๓ อาคาร ๑.กุฎิเจ้าอาวาส ด้านบนเป็นพิพิธภัณฑ์ชั่วคราว แสดงสิ่งของเกี่ยวกับตู้โบราณ พระพุทธรูป เครื่องแก้วถาดทองเหลือง และเครื่องถ้วยชาม เป็นต้น ด้านล่างจัดเป็นศูนย์สารสนเทศและห้องสมุด จัดเป็นศูนย์การเรียนรู้ชุมชนให้แก่นักศึกษา กศน. ๒.กุฎิเจ้าอาวาสหลังเก่า จัดแสดงเกี่ยวกับ ผ้าทอลายโบราณ เครื่องแก้ว และเครื่องถ้วยชาม ๓.อาคารโรงฉันเก่า ด้านบนแสดงเกี่ยวกับเครื่องปั้นดินเผา ด้านล่าง แสดงเกี่ยวกับเครื่องปั้นดินเผา ตู้โบราณและเครื่องมือในการประกอบอาชีพ ด้านหลังอาคารจัดเป็นห้องประชุม นอกจากนั้น ลานกว้างด้านนอกอาคารจัดเป็นลานกีฬาเพื่อให้ชาวบ้านได้ออกกำลังกาย ซึ่งได้รับงบประมาณสนับสนุนจากเทศบาลตำบลท่าฉางและโรงพยาบาลท่าฉางตามโครงการวัดส่งเสริมสุขภาพ |
