สุสานโต๊ะปาไซ ตั้งอยู่หมู่ที่ 5 บ้านแบรอจือแร ตำบลตะลุโบะ อำเภอเมือง จังหวัดปัตตานี "โต๊ะปาไซ" เป็นนามของ ชัยคฺ ซาอิด มุสลิมจากเมืองปาไซ เกาะสุมาตรา ที่เข้ามาตั้งถิ่นฐานในเมืองปัตตานี ในช่วงต้นพุทธศตวรรษที่ 21 ชัยคฺ ซาอิด เป็นชาวอาหรับเยเมน มีความรู้ทางด้านการแพทย์และการศาสนาอิสลาม ท่านเดินทางมายังแผ่นดินมลายูครั้งแรก มีถิ่นฐานพำนักที่เมืองปาไซ (Pasai) เกาะสุมาตรา ซึ่งขณะนั้นชาวปาไซเข้ารับนับถือศาสนาอิสลามแล้ว ขฑฃณะที่ประชากรส่วนใหญ่บนเกาะสุมาต..

...อ่านต่อ...

ตั้งอยู่เลขที่ 123 บ้านห้วยเงาะ ถนนเพชรเกษม หมู่ที่ 5 ตำบลทุ่งพลา อำเภอโคกโพธิ์ จังหวัดปัตตานี สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย พื้นที่ตั้งวัดเป็นที่ราบสูงมีบ้านเรือนประชาชนโดยรอบ สำหรับปูชนียวัตถุมีประธานในอุโบสถเป็นพระพุทธชินราชจำลอง , พระพุทธรูปยืนทรงเครื่ือง และพระพุทธรูปอื่นๆ อีกประมาณ 20 องค์ ประดิษฐานอยู่ในวิหาร วัดอรัญวาสิการาม ได้สร้างขึ้นเป็นวัดเมื่อ พ.ศ.2200 เดิมมีนามว่า "วัดห้วยเงาะ"..

...อ่านต่อ...

สุสานโต๊ะรายาฟาเกะห์ หรือสุสานโต๊ะปาเกะห์ ตั้งอยู่ที่หมู่ที่ 3 บ้านกรือเซะ ตำบลตันหยงลุโละ อำเภอเมือง จังหวัดปัตตานี โต๊ะรายาฟาเกะห์ ชื่อเดิมคือ ชัยคฺ ซอฟียุดดิน อัล-อับบาซ นักการศาสนาอิสลามชาวอาหรับ ซึ่งมีถิ่นพำนักที่เมืองปาไซ เกาะสุมาตรา ก่อนเดินทางมาตั้งบ้านเรือนเป็นการถาวรที่เมืองปัตตานี ในสมัยสุลต่านอิสมาอีล ชาห์ ชัยคฺ ซอฟียุดดิน มีบทบาทสำคัญในการเผยแพร่ศาสนาให้แก่ชาวเมืองปัตตานีและเป็นผู้มีบทบาทสำคัญในการให้คำแนะนำการก่อสร้างมิสยิ..

...อ่านต่อ...

วังนี้สร้างโดยสถาปนิกชาวชวา และช่างท้องถิ่น เมือปี พ.ศ. 2428 ในสมัยพระยาสุริยสุนทรบวรภักดี เจ้าเมืองสายบุรี ตรงกับรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ลักษณะรูปทรงของวังสายบุรีเป็นอาคารไม้ทั้งหลังมี 2 ชั้น หลังคาทรงปั้นหยา เป็นเรือนไทยมุสลิมที่ไรับอิทธิพลมาจากศิลปกรรมของชวา ตัววังเป็นรูป ตัวแอล (L) จากระยะเวลาอันนาวนานทำให้ตัววังทรุดโทรมลง ไม่ได้มีการซ่อมแซมทำให้ชั้นบนไม่สามารถใช้เป็นที่อยู่อาศัยลักษณะเด่นของวังสายบุรี คือพื้นไม้ทำ..

...อ่านต่อ...

สุสานพระยาสายบุรี หรือสุสานมาราโหง หรือสุสานพระยาสุริยะสุนทร ตั้งอยู่หมู่ที่ 3 บ้านละเวง ตำบลดอนทราย อำเภอไม้แก่น จังหวัดปัตตานี  เป็นที่ฝังศพเจ้าเมืองสายบุรีในสมัยการปกครองเจ็ดหัวเมืองหลายพระองค์ คือ ตนกูยาลาลุดดิน (นิเลอไบ) บุตรของรายาโต๊ะกี(นิเดะ) เจ้าเมืองสายบุรีคนก่อน และตนกูอัปดุล กอเดร์(นิกัลซิห์) ชื่อ "พระยาสุริยะสุนทร" หรือชื่อเต็มคือ พระยาสุริยะสุนทรบวรภักดีศรีมหารายามัตตาอัปดุลย์วิบูลย์ ขอบเขตประเทศมาลายู เป็นตำแหนงบรรดาศักดิ..

...อ่านต่อ...

พื้นที่ตำบลตันหยงลุโละและตำบลบาราโหมเป็นที่ตั้งของพระราชวังปัตตานี ที่สร้างขึ้นราว พ.ศ. 2000 โดยรายาศรีวังสา กษัตริย์แห่งโกตามหลิฆัย เมืองหลวงของลังกาสุกะในขณะนั้น เนื่องจากพระองค์เห็นว่าเมืองเดิมที่อยู่ลึกเข้าไปจากชายฝั่งทะเลถึง 12 กิโลเมตร ไม่มีความสะดวกในการติดต่อค้าขายทางเรือในอดีต เนื่องจากทางน้ำตื้นเขิน พ่อค้าและนักเดินเรือค้าขายกันแถบบริเวณปากน้ำและชายทะเลแทน เมื่อรายาศรีวังสาได้ทรงเดินทางมาพักผ่อนและล่าสัตว์ใกล้ชายทะเลดังกล่าวก็ทราบว่า ส..

...อ่านต่อ...

สุสานตนกูบือซาร์ หรือสุสานตนกูปะสา ตั้งอยู่หมู่ที่ 4 บ้านดาโต๊ะ ตำบลแหลมโพธิ์ อำเภอยะหริ่ง จังหวัดปัตตานีเป็นที่ฝังศพของนสุลต่านมูฮัมหมัด หรือตนกูบือซาร์ เจ้าเมืองปัตตานี เชื้อาสนยกลันตัน ปกครองเมืองระหว่างปี พ.ศ.2388-2399 ตนกูบือซาร์ ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นพระยาวิชิตภักดีศรีสุรวังษารัตนาเขตประเทศราช หลังจากได้รับการแต่งตั้ง ตนกูบือซาร์ได้สร้างวังที่ชายทะเลบ้านตันหยง ชาวบ้านเรียกบริเวณดังกล่าวว่า ตนกูบือซาร์ ซุเบอร์รัด ปัจจุบัน คือ บ้านตั..

...อ่านต่อ...

สุสานรายาฮีเยา ตั้งอยู่หมู่ที่ 1 บ้านปาแระ ตำบลบาราโหม อำเภอเมืองปัตตานี  จังหวัดปัตตานี เป็นที่ฝังศพของเจ้าเมืองปัตตานี 3 พระองค์ ได้แก่ รายาฮีเยา (พ.ศ.2127-2159) รายาบีรู (พ.ศ.2159-2167) และรายาอูงู (พ.ศ.2167-2178) ทั้งสามเป็นธิดาของสุลต่านมันศูร ปาฮาดร์ ชาห์ หลังจากพระองค์สิ้นพระชนม์ โอรสของพระองค์มีนามว่า ปาฮาดูร์ชสห์ ขึ้นครองราชย์ แต่ไม่นานพระองค์ก็สิ้นพระชนม์โดยไม่มีโอรสสืบทายาท ธิดาทั้งสามของสุลต่านมันศูร ปาฮาดร์ ชาห์  จึงไ..

...อ่านต่อ...

นครปตานีที่กรือเซะและบริเวณใกล้เคียง เป็นเมืองโบราณร่วมสมัยกับอยุธยา สร้างขึ้นบริเวณชายทะเลริมอ่าวปัตตานี เป็นการสืบต่อเมืองโกตามหลิฆัย เมืองโบราณสมัยลังกาสุกะที่กำลังเสื่อมโทรมลงไป รายาศรีวังสา กษัตริย์องค์สุดท้ายของโกตามหลิชัย เห็นว่าการเดินทางไม่สะดวกโดยเฉพาะการขนส่งทางเรือเพราะแม่น้ำที่เคยใช้เป็นเส้นทางการขนส่งกลับตื้นเขิน พระองค์จึงตัดสินใจสร้างเมืองใหม่ขึ้นที่ชายทะเลดังกล่าว โดยเกณฑ์ผู้คนจากเมืองโกตามหลิฆัยและเมืองใกล้เคียงเข้ามาช่วยกันสร้..

...อ่านต่อ...

ถ้าจะกล่าวถึงประวัติของอาคารคงต้องเริ่มท้าวความจากประวัติการอพยพเข้ามาตั้งถิ่นฐานในเมืองปัตตานีของชาวจีน  ซึ่งจริงๆเเล้วสามารถนับถอยหลังไปได้ถึงสมัยกรุงศรีอยุธยาตั้งเเต่รัชสมัยของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ซึ่งตรงกับราชวงศ์เหม็งของจีน ในตอนนั้นมีชาวจีนชื่อลิ้มโต๊ะเคี่ยม ปรากฏอยู่ในตำนานเมืองปัตตานี ซึ่งเป็นนายสำเภาเศรษฐีจีน เดินทางมาค้าขายยังเมืองนครศรีธรรมราชในปี ค.ศ. 1580 ซึ่งตรงกับสมัยที่พระยาตานีเป็นเจ้าเมืองปัตตานี เมื่อลิ้มโต๊ะเคี่ยม..

...อ่านต่อ...